Πολλοί τον θεωρούν «πατέρα» του ...
... περίφημου Δόγματος των Δανών, αφού έθεσε τις βάσεις για την αναγέννηση της δανέζικης κινηματογραφίας και έπειτα την προώθησε διεθνώς.
Οι περισσότεροι κινηματογραφιστές υποδέχθηκαν με ευχάριστη έκπληξη την ανάμειξη του Κάμρε στο πρώτο -μετά την ψήφιση του νέου κινηματογραφικού νόμου- συμβούλιο του ΕΚΚ, που σύντομα θα αναδείξει τον νέο γενικό διευθυντή του. Η σχέση του (ευγενέστατου και χαμηλών τόνων) Κάμρε με την Ελλάδα πάει αρκετά χρόνια πίσω: ο αδερφός του, όπως μάς είπε, ήταν μέλος του δανέζικου Κοινοβουλίου την εποχή που έγινε το πραξικόπημα στην Ελλάδα. «Μάλιστα, τότε επισκεπτόταν τον Παπανδρέου στην Ελλάδα. Οταν επιβλήθηκε η δικτατορία, βοηθήσαμε, όσο μπορούσαμε, τους φοιτητές και άλλους που κατέφυγαν στη Δανία».
Οχι, τον σημερινό πρωθυπουργό μας δεν τον γνωρίζει προσωπικά. «Γνώρισα όμως τον κ. Γερουλάνο στο συνέδριο της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου». Εκεί ο υπουργός Πολιτισμού ενδιαφέρθηκε για τις απόψεις του: «Είπα πως όλες οι πρωτοβουλίες στην Ευρώπη αφορούν την κρατική στήριξη του κινηματογράφου. Ομως αυτό είναι μονο ένα κομμάτι. Χρειάζεται να δώσουμε έμφαση και στην εκπαίδευση, την ανάπτυξη, τη διανομή. Σε χώρες όπως η Δανία και η Γαλλία τα πράγματα πάνε αρκετά καλά, αλλα χώρες όπως η Ουγγαρία και η Ελλάδα αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Τις ταινίες σας δεν τις βλέπει πολύς κόσμος. Οι παραγωγοί νοιάζονται συνεχώς για τις επιχορηγήσεις, αλλά δεν βλέπω να νοιάζονται εξίσου για το αν βλέπονται οι ταινίες τους».
Με ρωτά πώς τα πήγε στις αίθουσες ο «Κυνόδοντας». Τριάντα πέντε χιλιάδες απαντώ. «Αυτό δεν είναι τίποτα» σχολιάζει. «Την ταινία της Σουζάνε Μπίερ την είδαν 440.000 άνθρωποι. Και μιλάμε για μια χώρα 5,5 εκατ. κατοίκων».
Τον «Κυνόδοντα» δεν τον έχει δει. «Δεν παίχτηκε στη χώρα μου. Αυτό είναι ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί. Κάθε χρόνο στην Ευρώπη γυρίζονται γύρω στις 1.000 ταινίες. Ομως ελάχιστες φτάνουν στα σινεμά των ευρωπαϊκών χωρών. Μόνο το 8% των ταινιών που βλέπουμε εμείς οι Ευρωπαίοι, προέρχονται από την Ευρώπη -κυρίως από Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία».
Εκείνος, λοιπόν, τι θα έκανε για να αξιοποιήσει τη δυναμική ταινιών όπως ο «Κυνόδοντας» ή το «Attenberg»; «Θα αναρωτιόμουν γιατί ένα τέτοιο φιλμ με αρετές δεν προκαλεί το ενδιαφέρον. Ξέρετε πόσα φιλμ που πάνε σε σπουδαία φεστιβάλ δεν βρίσκουν καν διανομή; Ο μέσος Ευρωπαίος πηγαίνει λιγότερες από δύο φορες τον χρόνο σινεμά. Πρέπει να βρεθούν κι άλλοι τρόποι διανομής και προώθησης των ταινιών. Συμφωνώ με τις κρατικές επιχορηγήσεις, αλλά με τη λογική της ενδυνάμωσης της παραγωγής. Οχι ως αυτοσκοπό».
Το παραδέχεται: δεν γνωρίζει τις νέες ελληνικές ταινίες. Πιο οικείος τού είναι ο Αγγελόπουλος. «Ομως αντιλαμβάνομαι πως νέο αίμα έχει ξεπηδήσει στην Ελλάδα».
«Θέλουμε τη βοήθειά σου», του είπε ο Π. Γερουλάνος όταν του πρότεινε τη θέση. Τον νέο νόμο τον έχει διαβάσει; «Οχι ακόμα. Δεν τον έχω λάβει στα αγγλικά. Αλλά, ξέρετε, ένας νόμος μπορεί στα χαρτιά να ακούγεται υπέροχος. Το θέμα είναι πώς θα εφαρμοστεί. Στην πράξη μπορεί να καταρρεύσουν όλα. Ισως ακριβώς εκεί να βοηθήσει η εμπειρία μου».
Και με τα σενάρια τι θα γίνεται; Θα του τα μεταφράζουν; «Μα δεν είναι η δουλειά μας να διαβάζουμε σενάρια. Αυτή είναι πάγια θέση μου. Ο διευθυντής θα είναι υπεύθυνος. Απλώς θα μας δίνει αναφορά. Ξέρετε, δεν πιστεύω στις επιτροπές. Ποτε δεν παίρνουν συνετές αποφάσεις».
Μήπως ήρθε στη λάθος χώρα; Στην Ελλάδα ανθούν οι επιτροπές. Μέχρι προ τινός τα συνδικάτα είχαν σημαντικό λόγο στα κινηματογραφικά μας πράγματα. «Το ίδιο ίσχυε στην Ουγγαρία. Αλλά αυτό άλλαξε εντελώς. Οι άνθρωποι που έχουν ίδιον συμφέρον δεν έπρεπε να συμμετέχουν».
Στη χώρα του έκαναν την καλλιτεχνική πρωτοπορία εμπορική επιτυχία. Πώς στο καλό τα κατάφεραν; «Βρίσκω παντελώς ανόητη και τρελή την άποψη περί καλλιτεχνικού σινεμά από τη μια και εμπορικού trash από την άλλη. Θεωρώ πως η ποιότητα έπρεπε και μπορούσε να προσελκύσει ένα μεγάλο κοινό -που δεν είναι πάντα το ίδιο. Βέβαια αυτό χτίζεται. Πάρτε τον Τρίερ. Είναι σημαντικό να επιχορηγείς τέτοια φιλμ, στα πρώτα βήματα του δημιουργού -ακόμα κι αν δεν έχουν αμέσως επιτυχία».
Αλήθεια, πώς ήταν ως σπουδαστής ο Λαρς φον Τρίερ; Χαμογελά: «Καλλιεργούσε το προφίλ του αδικημένου που υποφέρει. Που νιώθει πως όλοι είναι εναντίον του. Αλλά είναι στη φύση του αυτό - είναι και προβοκάτορας. Τα συζητάμε σήμερα και γελάμε. Είχε, πάντως, ένα ταλέντο να δημιουργεί ενδιαφέρουσες εικόνες - όχι τόσο να διηγείται ιστορίες· αυτό ήρθε αργότερα».
Ο Κάμρε έχει διατελέσει στέλεχος και του φημισμένου National Film & Television School στη Βρετανία, ενώ υπήρξε πρόεδρος της Διεθνούς Ενωσης Ανωτάτων Σχολών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης. «Τίποτε δεν συμβαίνει ξαφνικά. Χωρίς την Ακαδημία Κινηματογράφου της Δανίας δεν θα υπήρχε Δόγμα: Τρίερ, Μπίερ, Σέρφιγκ. Ολοι αυτοί σήμερα έχουν μεγάλο κοινό. Κι αυτό όμως εκπαιδεύεται. Στο σχολείο πρέπει να υπάρχουν σχετικά μαθήματα».
Αυτά ακούγονται επιστημονική φαντασία στην Ελλάδα... «Ισως. Αλλά ελπίζω να τους επηρεάσω. Γιατί οι ιδιωτικές σας σχολές δεν λειτουργούν όπως πρέπει. Ούτε αρκεί το Τμήμα στη Θεσσαλονίκη. Πρέπει να υπάρξει ακαδημία».
Στην Ελλάδα της κρίσης; «Μα δεν είναι μόνο θέμα χρημάτων. Ας υπάρξει τουλάχιστον πρώτα ένα σχέδιο, μια συμφωνία».
Λαμβάνει άραγε υπ' όψιν τις εθνικές ιδιαιτερότητες; «Ασφαλώς. Δεν υπάρχει ένας τρόπος για 27 χώρες! Αλλά δεν υπάρχουν και 27 καλύτεροι τρόποι! Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ευρωπαϊκό σινεμά. Απλώς πολλά φιλμ που γίνονται στην Ευρώπη. Και καθρεφτίζουν, ευτυχώς, πολλές κουλτούρες. Αν δεν είσαι δυνατός στη χώρα σου, πώς θα διακριθείς έξω; Αν χάσουμε την ταυτότητά μας, δεν έχουμε τίποτε να πουλήσουμε».
Οι Ελληνες έχουν έντονο και ανυπότακτο ταμπεραμέντο. Τον προβληματίζει αυτό; «Καθόλου! Εχω δουλέψει ακόμα και στον Λίβανο. Και, πιστέψτε με, έχουν κι αυτοί ταμπεραμέντο. Ελπίζω μόνο να μου μεταφράζουν τα πάντα! (γέλια)».
